ÃœSKÃœDAR ARABALI VAPUR SUHULET

19.yüzyılın sonlarında dünya’da gemi inşası ve gemi işletmeciliği konusunda en gelişmiş ülke İngiltere idi.

ÃœSKÃœDAR ARABALI VAPUR SUHULET

19.yüzyılın sonlarında dünya’da gemi inÅŸası ve gemi iÅŸletmeciliÄŸi konusunda en geliÅŸmiÅŸ ülke Ä°ngiltere idi. Londra’da bile arabalı vapur bilinmiyor ve kullanılmıyordu. Zira Times nehri üzerinde arabalı mal taşımacılığı çok önem arz etmiyordu. Halbuki Ä°stanbul BoÄŸazı’nın iki yakası arasında mal, araba, askeri topların taşınması gerekiyordu. DiÄŸer ülkelerdeki basit sistemler Ä°stanbul’da kullanılamıyordu. Zira Ä°stanbul BoÄŸazı’nda akıntı çok güçlü idi.

Hüseyin Haki Efendi o zamana kadar gemicilik tarihi için ilginç çözümleri ve yenilikleri olan bir devlet görevlisi idi. Hüseyin Haki Efendi, Ä°skender Efendi ve Hasköy Fabrikası sermimarı Mehmet Usta tarafından ortaklaÅŸa olarak Suhulet tasarlandı. Bu tasarım dünyanın ilk arabalı vapurudur. Bu vapurun en önemli özelliÄŸi her iki yönde de kapakları olmasıydı. Bu inip kalkan kapaklar sayesinde vapura her iki yönden de binilebiliyordu. Bu sayede vapur lüzumsuz manevralardan kurtuluyordu. Ayrıca atlı arabalar bindikleri gibi aynı yönde vapurdan iniyorlardı. Atlı arabaların geri gitme imkanı pek yoktu.

Bu güzel proje Osmanlı Tersanelerinin bu tür bir gemi yapacak kapasitesi olmadığı için 1871 tarihinde Londra’daki Maudslay Sons & Fields tersanesine sipariÅŸ edildi.  Teknesi saçla kaplı, 555 gross tonluk bir vapurdu. UzunluÄŸu 45.7 metre, geniÅŸliÄŸi 8.5 metre, su kesimi 3.1 metreydi. 450 beygir gücünde, tek silindirli compound buhar makinesi ile saatte 7 mil hıza ulaşıyordu. Gemi aynı yıl bitirilerek Ä°stanbul’a yola çıkarıldı. Geminin su kesimi az ve salmasız bir tekne olduÄŸu için Londra’dan Ä°stanbul’a çok zor getirildi. Ä°lk seferini Üsküdar KabataÅŸ arasında yaptı.

Ä°lk sefer için büyük bir tören yapıldı. Ä°ÅŸleri bozulan kayıkçılar bu gemi için maraza çıkardılar. Ama yönetim bu iÅŸlerin olacağını düÅŸündüÄŸü için Åžeyhülislam dairesinden fetva almıştı. Ä°lk seferde bir Topçu Kıtası Üsküdar’a indirildi. 1930'da Hasköy Tersanesi'nde, buhar makinesi dizel motorla deÄŸiÅŸtirilmiÅŸti. SavaÅŸ günlerinde ordunun hizmetinde büyük baÅŸarılar kazandı. Uzun yıllar çalıştıktan sonra 11.05.1958'de hizmet dışı bırakıldı. 1961 yılında sökülen bu arabalı vapur 89 yıl memlekete hizmet etmesi yanında Trablus ve Çanakkale savaÅŸlarına cephane taşımıştır.

tas-istanbul.com