PERTEV PAÅžA KÃœTÃœPHANESÄ°

Günümüzdeki İşlevi MEŞRUTA Kültür Dönemi OSMANLI Mahalle SELİMİYE Adres TIBBİYE CADDESİ Yaptıran MEHMET SAİD PERTEV PAŞA Yapım Tarihi 1836 Tescil Durumu Tescilli Tescil Tarihi 14/04/1973 Tescil Derecesi 1. GRUP Hazırlayan BETÜL EKİMCİ

PERTEV PAÅžA KÃœTÃœPHANESÄ°

PERTEV PAÅžA KÜTÜPHANESÄ°

Üsküdar Selimiye’de kurulmuÅŸ bir tekke kütüphanesi.

Umûr-ı Mülkiyye (Dahiliye) Nâzırı Pertev Mehmed Said PaÅŸa, Üsküdar Çiçekçi’de ÅŸeyhi Ali Behcet Efendi’nin medfun bulunduÄŸu Selimiye NakÅŸibendî Dergâhı’nda derviÅŸ hücreleri ve yemekhane yanında bir de kütüphane yaptırmıştır. KurulduÄŸu yere nisbetle Selimiye Dergâhı Kütüphanesi olarak da anılır. 1252 (1836) tarihli vakfiyesine göre zengin bir koleksiyona sahip olan kütüphanede oldukça yüksek bir maaÅŸla iki hâfız-ı kütüb görevlendirilmiÅŸtir. Pertev PaÅŸa, vakfiyesine koyduÄŸu bir kayıtla her iki hâfız-ı kütübün tekke mensupları arasından seçilmesini, ancak onlardan bu göreve lâyık kimse bulunamadığında dışarıdan emin kimselerin görevlendirilebileceÄŸini belirtmiÅŸtir. Bu sebeple kütüphanenin kuruluÅŸunda birinci hâfız-ı kütüblüÄŸe tekkenin ÅŸeyhi Ä°brâhim Hayrânî Efendi, ikincisine de ÅŸeyhi Ali Behcet Efendi’nin akrabalarından Hattat Ä°brâhim Efendi tayin edilmiÅŸtir. Bir mücellidin de görevli olduÄŸu Pertev PaÅŸa Kütüphanesi’nde 665 yazma ve kırk yedi basma eser mevcuttur. Bir tekke kütüphanesi olmasına raÄŸmen tasavvufî eserlerin yanı sıra dinî ilimlerle ilgili kitaplar büyük bir yekün tutmaktadır (Süleymaniye Ktp., Yazma Bağışlar, nr. 2431). Kütüphanenin katalogu Defter-i Kütübhâne-i Selîmiye adıyla basılmıştır (Ä°stanbul 1311). Pertev PaÅŸa Kütüphanesi tekkelerin kapatılmasından sonra Millet Kütüphanesi’ne götürülmüÅŸ, 1963 yılında Süleymaniye Kütüphanesi’ne nakledilmiÅŸtir. Bugün Çiçekçi Camii’nin meÅŸrutası olarak kullanılan bina (Haskan, II, 948) yığma taÅŸtan dikdörtgen ÅŸeklinde yapılmış olup bir giriÅŸle okuma salonundan ibarettir.

BÄ°BLÄ°YOGRAFYA:

Dahiliye Nazırı Mehmed Said Pertev PaÅŸa’nın Üsküdar’da, Çiçekçi’de Selimiye NakÅŸibendî Dergâhında KurduÄŸu Kütüphanenin 1252 Tarihli Vakfiyesi, VGMA, Kasa nr. 108, s. 6-9; VGMA, nr. 740, s. 16-444; Günay Kut - Nimet Bayraktar, Yazma Eserlerde Vakıf Mühürleri, Ankara 1984, s. 215; Erünsal, Türk Kütüphaneleri Tarihi II, s. 127, 160, 188, 203, 267; Mehmet Nermi Haskan, Yüzyıllar Boyunca Üsküdar, Ä°stanbul 2001, II, 948-949; Åžemim Emsen, “Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu Devrinde Türkiye Kütüphanelerinin Tarihçesi”, Türkiye Kütüphaneciler DerneÄŸi Bülteni, IX/1-2, Ankara 1960, s. 20, 24, 27.

Ä°smail E. Erünsal 

Fizan.NET.....

PERTEV PAÅžA KÜTÜPHANESÄ°

Üsküdar Selimiye’de kurulmuÅŸ bir tekke kütüphanesi.

Umûr-ı Mülkiyye (Dahiliye) Nâzırı Pertev Mehmed Said PaÅŸa, Üsküdar Çiçekçi’de ÅŸeyhi Ali Behcet Efendi’nin medfun bulunduÄŸu Selimiye NakÅŸibendî Dergâhı’nda derviÅŸ hücreleri ve yemekhane yanında bir de kütüphane yaptırmıştır. KurulduÄŸu yere nisbetle Selimiye Dergâhı Kütüphanesi olarak da anılır. 1252 (1836) tarihli vakfiyesine göre zengin bir koleksiyona sahip olan kütüphanede oldukça yüksek bir maaÅŸla iki hâfız-ı kütüb görevlendirilmiÅŸtir. Pertev PaÅŸa, vakfiyesine koyduÄŸu bir kayıtla her iki hâfız-ı kütübün tekke mensupları arasından seçilmesini, ancak onlardan bu göreve lâyık kimse bulunamadığında dışarıdan emin kimselerin görevlendirilebileceÄŸini belirtmiÅŸtir. Bu sebeple kütüphanenin kuruluÅŸunda birinci hâfız-ı kütüblüÄŸe tekkenin ÅŸeyhi Ä°brâhim Hayrânî Efendi, ikincisine de ÅŸeyhi Ali Behcet Efendi’nin akrabalarından Hattat Ä°brâhim Efendi tayin edilmiÅŸtir. Bir mücellidin de görevli olduÄŸu Pertev PaÅŸa Kütüphanesi’nde 665 yazma ve kırk yedi basma eser mevcuttur. Bir tekke kütüphanesi olmasına raÄŸmen tasavvufî eserlerin yanı sıra dinî ilimlerle ilgili kitaplar büyük bir yekün tutmaktadır (Süleymaniye Ktp., Yazma Bağışlar, nr. 2431). Kütüphanenin katalogu Defter-i Kütübhâne-i Selîmiye adıyla basılmıştır (Ä°stanbul 1311). Pertev PaÅŸa Kütüphanesi tekkelerin kapatılmasından sonra Millet Kütüphanesi’ne götürülmüÅŸ, 1963 yılında Süleymaniye Kütüphanesi’ne nakledilmiÅŸtir. Bugün Çiçekçi Camii’nin meÅŸrutası olarak kullanılan bina (Haskan, II, 948) yığma taÅŸtan dikdörtgen ÅŸeklinde yapılmış olup bir giriÅŸle okuma salonundan ibarettir.

BÄ°BLÄ°YOGRAFYA:

Dahiliye Nazırı Mehmed Said Pertev PaÅŸa’nın Üsküdar’da, Çiçekçi’de Selimiye NakÅŸibendî Dergâhında KurduÄŸu Kütüphanenin 1252 Tarihli Vakfiyesi, VGMA, Kasa nr. 108, s. 6-9; VGMA, nr. 740, s. 16-444; Günay Kut - Nimet Bayraktar, Yazma Eserlerde Vakıf Mühürleri, Ankara 1984, s. 215; Erünsal, Türk Kütüphaneleri Tarihi II, s. 127, 160, 188, 203, 267; Mehmet Nermi Haskan, Yüzyıllar Boyunca Üsküdar, Ä°stanbul 2001, II, 948-949; Åžemim Emsen, “Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu Devrinde Türkiye Kütüphanelerinin Tarihçesi”, Türkiye Kütüphaneciler DerneÄŸi Bülteni, IX/1-2, Ankara 1960, s. 20, 24, 27.

Ä°smail E. Erünsal 

Fizan.NET.....

Günümüzdeki Ä°ÅŸlevi
MEÅžRUTA
Kültür Dönemi
OSMANLI
Mahalle
SELÄ°MÄ°YE
Adres
TIBBÄ°YE CADDESÄ°
Yaptıran
MEHMET SAÄ°D PERTEV PAÅžA
Yapım Tarihi
1836
Tescil Durumu
Tescilli
Tescil Tarihi
14/04/1973
Tescil Derecesi
1. GRUP
Hazırlayan
BETÜL EKÄ°MCÄ°
YAZIT
Yok
Mal Sahibi
VAKIF
Bakımından Sorumlu Kuruluş
VAKIF
Örtü Türü
BEŞİK ÇATI
Örtü Malzemesi
KÄ°REMÄ°T ÖRTÜ,ALATURKA KÄ°REMÄ°T ÖRTÜ
Plan Özellikleri
TIBBÄ°YE CADDESÄ° ÜZERÄ°NDE ÇÄ°ÇEKÇÄ° CAMÄ°Ä° AVLUSUNDA YER ALMAKTADIR. YAKLAÅžIK OLARAK 9X7 M. BOYUTLARINDA, DÄ°KDÖRTGEN PLANLIDIR. KÜTÜPHANEYE GÄ°RÄ°Åž GÜNEYBATI KÖÅžESÄ°NDENDÄ°R. KÜTÜPHANE, KARE PLANLIBÄ°R MEKÂN VE ÖNÜNDE DÄ°KDÖRTGEN PLANLI GÄ°RÄ°Åž MEKÂNINDAN MEYDANA GELMEKTEDÄ°R. KÜTÜPHANE BÄ°R PLATFORMLA AVLU ZEMÄ°NÄ°NDEN YÜKSELTÄ°LMÄ°ÅžTÄ°R.
Cephe Özellikler
TEK KATLI, KARGÄ°R Ä°NÅžA EDÄ°LEN YAPININ GÄ°RÄ°Åž CEPHESÄ° GÜNEYDEDÄ°R. CEPHESÄ°NÄ°N DOÄžU KESÄ°MÄ°NDEKÄ° DÜZ ATKILI AÇIKLIK Ä°LE KÜTÜPHANENÄ°N ÖN MEKÂNINA GÄ°RÄ°LMEKTEDÄ°R. KÜTÜPHANENÄ°N GÜNEY VE KUZEY CEPHELERÄ°NDE Ä°KÄ°ÅžER, BATI CEPHESÄ°NDE ÜÇ, DOÄžU CEPHESÄ°NDE BÄ°R ADET PENCERE VARDIR. BATI DUVARININ GÜNEY KESÄ°MÄ°NDEKÄ° PENCERE GÜNÜMÜZDE ÖRÜLEREK KAPATILMIÅžTIR. PENCERELER DEMÄ°R PARMAKLIKLIDIR. YAPI ÜSTTE KÄ°REMÄ°T KAPLI BEŞİK BÄ°R ÇATIYLA ÖRTÜLMÜÅžTÜR. ÇATI KUZEY VE GÜNEY CEPHELERDE ÜÇGEN BÄ°R ALINLIKLA YÜKSELTÄ°LMÄ°ÅžTÄ°R. DUVARLAR DIÅžTA SIVALI VE BOYALIDIR.
Ä°çmekan Özellikleri
KÜTÜPHANENÄ°N ÖN MEKÂNINA GÜNEYDEN GÄ°RÄ°LMEKTEDÄ°R. ÜSTÜ DÜZ TAVANLA ÖRTÜLÜ BU MEKÂNIN BATI DUVARI ÜSTÜNDEKÄ° BÄ°R AÇIKLIKLA OKUMA SALONUNA ULAÅžILMAKTADIR. ÜSTÜ AYNALI MANASTIR TONOZUYLA ÖRTÜLÜ KÜTÜPHANENÄ°N LOJMAN OLARAK KULLANILMASI NEDENÄ°YLE Ä°ÇÄ° PERDE DUVARLARLA BÖLÜMLERE AYRILMIÅž VE BÄ°R ASMA KAT EKLENMÄ°ÅžTÄ°R. YAPININ GÜNÜMÜZE ULAÅžAN BÄ°R KÄ°TABESÄ° YOKTUR.
Cepheye Ä°liÅŸkin Malzeme
SIVA CEPHE
Bezeme Cephe
Yok
DevÅŸirme Malzeme
Yok
Bezeme Ä°çmekan
Yok
Sağlamlık Durumu
Ä°yi
Fiziksel Özgünlük
Büyük Ölçüde YenilenmiÅŸ
Ä°ÅŸlevsel Özgünlük
Özgün DeÄŸil
Gözlem ve Açıklamalar
KÜTÜPHANE GÜNÜMÜZDE ÇÄ°ÇEKÇÄ° CAMÄ°Ä° MEÅžRUTASI OLARAK KULLANILMAKTA, KÄ°TAPLARI SÜLEYMANÄ°YE KÄ°TAPLIÄžI’NDA “PERTEV PAÅžA” BÖLÜMÜ Ä°LE YER ALMAKTADIR.
Başlıca Kaynaklar
TANMAN, BAHA., DÜNDEN BUGÜNE Ä°STANBUL ANSÄ°KLOPEDÄ°SÄ°, KÜLTÜR BAKANLIÄžI VE TARÄ°H VAKFI ORTAK YAYINI, C6, S.517

 

Günümüzdeki Ä°ÅŸlevi
MEÅžRUTA
Kültür Dönemi
OSMANLI
Mahalle
SELÄ°MÄ°YE
Adres
TIBBÄ°YE CADDESÄ°
Yaptıran
MEHMET SAÄ°D PERTEV PAÅžA
Yapım Tarihi
1836
Tescil Durumu
Tescilli
Tescil Tarihi
14/04/1973
Tescil Derecesi
1. GRUP
Hazırlayan
BETÜL EKÄ°MCÄ°
YAZIT
Yok
Mal Sahibi
VAKIF
Bakımından Sorumlu Kuruluş
VAKIF
Örtü Türü
BEŞİK ÇATI
Örtü Malzemesi
KÄ°REMÄ°T ÖRTÜ,ALATURKA KÄ°REMÄ°T ÖRTÜ
Plan Özellikleri
TIBBÄ°YE CADDESÄ° ÜZERÄ°NDE ÇÄ°ÇEKÇÄ° CAMÄ°Ä° AVLUSUNDA YER ALMAKTADIR. YAKLAÅžIK OLARAK 9X7 M. BOYUTLARINDA, DÄ°KDÖRTGEN PLANLIDIR. KÜTÜPHANEYE GÄ°RÄ°Åž GÜNEYBATI KÖÅžESÄ°NDENDÄ°R. KÜTÜPHANE, KARE PLANLIBÄ°R MEKÂN VE ÖNÜNDE DÄ°KDÖRTGEN PLANLI GÄ°RÄ°Åž MEKÂNINDAN MEYDANA GELMEKTEDÄ°R. KÜTÜPHANE BÄ°R PLATFORMLA AVLU ZEMÄ°NÄ°NDEN YÜKSELTÄ°LMÄ°ÅžTÄ°R.
Cephe Özellikler
TEK KATLI, KARGÄ°R Ä°NÅžA EDÄ°LEN YAPININ GÄ°RÄ°Åž CEPHESÄ° GÜNEYDEDÄ°R. CEPHESÄ°NÄ°N DOÄžU KESÄ°MÄ°NDEKÄ° DÜZ ATKILI AÇIKLIK Ä°LE KÜTÜPHANENÄ°N ÖN MEKÂNINA GÄ°RÄ°LMEKTEDÄ°R. KÜTÜPHANENÄ°N GÜNEY VE KUZEY CEPHELERÄ°NDE Ä°KÄ°ÅžER, BATI CEPHESÄ°NDE ÜÇ, DOÄžU CEPHESÄ°NDE BÄ°R ADET PENCERE VARDIR. BATI DUVARININ GÜNEY KESÄ°MÄ°NDEKÄ° PENCERE GÜNÜMÜZDE ÖRÜLEREK KAPATILMIÅžTIR. PENCERELER DEMÄ°R PARMAKLIKLIDIR. YAPI ÜSTTE KÄ°REMÄ°T KAPLI BEŞİK BÄ°R ÇATIYLA ÖRTÜLMÜÅžTÜR. ÇATI KUZEY VE GÜNEY CEPHELERDE ÜÇGEN BÄ°R ALINLIKLA YÜKSELTÄ°LMÄ°ÅžTÄ°R. DUVARLAR DIÅžTA SIVALI VE BOYALIDIR.
Ä°çmekan Özellikleri
KÜTÜPHANENÄ°N ÖN MEKÂNINA GÜNEYDEN GÄ°RÄ°LMEKTEDÄ°R. ÜSTÜ DÜZ TAVANLA ÖRTÜLÜ BU MEKÂNIN BATI DUVARI ÜSTÜNDEKÄ° BÄ°R AÇIKLIKLA OKUMA SALONUNA ULAÅžILMAKTADIR. ÜSTÜ AYNALI MANASTIR TONOZUYLA ÖRTÜLÜ KÜTÜPHANENÄ°N LOJMAN OLARAK KULLANILMASI NEDENÄ°YLE Ä°ÇÄ° PERDE DUVARLARLA BÖLÜMLERE AYRILMIÅž VE BÄ°R ASMA KAT EKLENMÄ°ÅžTÄ°R. YAPININ GÜNÜMÜZE ULAÅžAN BÄ°R KÄ°TABESÄ° YOKTUR.
Cepheye Ä°liÅŸkin Malzeme
SIVA CEPHE
Bezeme Cephe
Yok
DevÅŸirme Malzeme
Yok
Bezeme Ä°çmekan
Yok
Sağlamlık Durumu
Ä°yi
Fiziksel Özgünlük
Büyük Ölçüde YenilenmiÅŸ
Ä°ÅŸlevsel Özgünlük
Özgün DeÄŸil
Gözlem ve Açıklamalar
KÜTÜPHANE GÜNÜMÜZDE ÇÄ°ÇEKÇÄ° CAMÄ°Ä° MEÅžRUTASI OLARAK KULLANILMAKTA, KÄ°TAPLARI SÜLEYMANÄ°YE KÄ°TAPLIÄžI’NDA “PERTEV PAÅžA” BÖLÜMÜ Ä°LE YER ALMAKTADIR.
Başlıca Kaynaklar
TANMAN, BAHA., DÜNDEN BUGÜNE Ä°STANBUL ANSÄ°KLOPEDÄ°SÄ°, KÜLTÜR BAKANLIÄžI VE TARÄ°H VAKFI ORTAK YAYINI, C6, S.517

envanter.org.....alıntı...