AHMET RATIP PAŞA KÖŞKÜ (ÇAMLICA KIZ LİSESİ)

Köşk, Acıbadem semtinde ve bu isimle anılan cadde üzerindedi

AHMET RATIP PAŞA KÖŞKÜ (ÇAMLICA KIZ LİSESİ)

KöÅŸk, Acıbadem semtinde ve bu isimle anılan cadde üzerindedir. Ä°ki yanından Faik Bey Mescidi Sokağı ile Genç Sokağı geçmektedir. Etrafındaki tarihi köÅŸklerden hemen hemen hiç birisi bugün mevcut deÄŸildir. Bunlardan biri eÅŸsiz kahraman Esat PaÅŸa'ya (1862 Yanya - 1938 Karacaahmet) ait idi. Esat PaÅŸa'nın büyük köÅŸkü yakın zamanlarda yıkılmıştır. Dahiliye MüsteÅŸarı Celâl Bey'e ait olup sonradan torunu Ali Fuat Türkgeldi Bey'e (1867 Acıbadem - 1935 Yahya Efendi) intikal eden köÅŸkten de eser kalmamıştır. Ahmet Ratıp PaÅŸa'nın ahÅŸap, dört katlı, beyaz boyalı köÅŸkü bir bahçe içinde olup çok güzel bir manzarası vardır. Uzaktan bakıldığında uçmaya hazırlanan bir kartalı andıran bu muazzam yapının kademeli arka bahçesi Faik Bey Mescidi Sokağı'na kadar uzanır. Buraya yüksek bir istinat duvarı yapılmıştır. Bina, çok kıymetli ve zengin malzeme ile inÅŸa olunmuÅŸtur. Merdiven korkulukları kesme ve son derece kıymetli bakara kristalindendir. Bütün kapıların ve pencerelerin üzeri oyma ÅŸekillerle bezenmiÅŸtir. Bütün ahÅŸap aksamı Viyana'da yapılarak getirilmiÅŸtir. Ahmet Ratıp PaÅŸa'nın yazlık köÅŸkü, 30.929 metre karelik büyük bir bahçe içindedir. Yapının bütün kapı ve pencereleri, oyma sanatçıları tarafından bir kuyumcu hüneriyle, mücevher gibi iÅŸlenmiÅŸtir. Merdiven baÅŸlarında kristal avizeler vardır. Duvarlarla tavanların birleÅŸtiÄŸi yerde, son derece zarif, ince mimarî süslemeler odaları fırdolayı çevirmiÅŸtir. Çinili banyo ise, tam anlamıyla bir sanat ÅŸahaseridir. Tarihî muhteÅŸem binada 54 oda bulunup bunların bir kısmı, bugün burada eÄŸitim vermekte olan Çamlıca Kız Lisesi'nin yemekhanesi ve yatakhanesi olarak kullanılmaktadır. Bu yazlık köÅŸk deÄŸerli mimar Kemaleddin Bey (1870 Üsküdar, 1927 Ankara) tarafından yapılmıştır. Kemaleddin Bey, bundan baÅŸka ÅŸu eserleri de inÅŸa etmiÅŸtir: (1) Bebek, (2) Bostancı, (3) Bakırköy, (4) BeyoÄŸlu Kamer Hatun camileri; (5) Sultan ReÅŸat, (6) Mahmut Åževket PaÅŸa Türbeleri; (7) Ayazma Ä°lk Okulu, (8) Bostancı Ä°lk Okulu, (9) Eyüp ReÅŸadiye Okulu, (10) Mekteb-i Kuzat (Üniversite Kütüphanesi), (11) Sultan I. Hamit Medresesi (Ä°stanbul Ticaret Borsası), (12) Ankara Gazi EÄŸitim Enistitüsü, 13) 1., 2., 3., 4., Vakıf Hanları, (14) Vakıf Guraba Hastahanesi yeni binaları, (15) Lâleli, Harikzâdeler Apartmanı. Ahmet Ratıp PaÅŸa KöÅŸkü, 1908 Ä°kinci MeÅŸrutiyeti'nden sonra bahçesi ve bütün müÅŸtemilâtı ile beraber, 1926'da Ä°zmir'de Atatürk'e karşı düzenlenen suikastle ilgili görülerek idam edilen, Maarif Nazırı Åžükrü Bey (Nezareti 24 Ocak 1913 20 Temmuz 1918) tarafından bakanlık adına okul yapılması amacı ile satın alınmıştır. Burada, 13 Aralık 1914'te Viyana'daki meÅŸhur 'Tereziyanom Koleji' tarzında Acıbadem Yatılı Numune Kız lisesi açılmış ve Almanya'dan ÅŸüvesterler ve kadın mürebbiyeler getirilmiÅŸ, okul malzemesi ve mobilyaları da çok lüks bir ÅŸekilde hazırlanmıştı. Bütün bu çalışmalara raÄŸmen okul kısa zamanda kapanmış ve yerine inas (kız) sultanîsi açılmıştır. Bu, Cumhuriyet dönemine kadar devam etmiÅŸ ve 1922'de tekrar kapanarak yerine bir kız orta okulu açılmıştır. Bir ara tekrar kapanan okul, 1938'de Çamlıca Kız Lisesi adıyla öÄŸretime baÅŸlamıştır. Bu emsalsiz yapının ilk sahibi olan Ahmet Ratıp PaÅŸa (1845-1913) Üsküdarlı olup, ÅžemsipaÅŸa'da Kaptan-ı Derya Mahmut PaÅŸa'nın yalı- sında dünyaya gelmiÅŸtir. Bahriye mektebinde okumuÅŸ ve sonra ferik olmuÅŸ, 1 Aralık 1882'de üç gün süren Bahriye Nazırlığı görevinde bulunmuÅŸ ve sonra uzun müddet devam eden Hicaz ValiliÄŸi'ne getirilmiÅŸtir. Bu görevde iken Mekke ÅžeyhülharemliÄŸi vazifesini de görmüÅŸtür. Bu vazifelerde gösterdiÄŸi kötü idareden dolayı "Haccâc-ı Hüccâc" lâkabı takılan Ratıp PaÅŸa, 31 Mart (1909) Vaka'sı'ndan sonra 'Sanadid- i Ä°stibdat' namı altında toplanan istibdat erkânı arasında Çamlıca'daki köÅŸkünden alınarak BekiraÄŸa BölüÄŸünde hapsedilmiÅŸ ve daha sonra da Midilli Adası'na sürülmüÅŸtü. Bir müddet sonra para karşılığında salıverilen Ahmet Ratıp PaÅŸa 1914'te vefat etti.