Öğdül Sokak

Doğancılar Caddesi’ni Şemsipaşa Bulvarı’na bağlayan uzunca bir sokaktır.

Öğdül Sokak

ÖÄŸdül Sokak

DoÄŸancılar Caddesi’ni ÅžemsipaÅŸa Bulvarı’na baÄŸlayan uzunca bir sokaktır. DoÄŸancılar Caddesi’nden başı çatal, ilerisi düze yakın bir çizgi ile Üsküdar Harem Sahil Yolu’na yaklaÅŸmakta, oradan doksan derecelik bir açı ile Üsküdar Harem Sahil Yolu ile parelel ilerlemektedir. ÖÄŸdül Sokağın sonunda, bu sokağı Üsküdar Harem Sahil Yolu’na baÄŸlayan bir de ara yol bulunmaktadır. Üsküdar Harem Sahil Yolu ile Ressam Ali Rıza Sokak arasındadır. Mehmet PaÅŸa DeÄŸirmeni, Ressam Ali Rıza, Enfiyehane, Salacak Ä°skele Arkası ve Ä°mrahor sokakları ile kesiÅŸmektedir. Sokak adını ÖÄŸdül Apartmantmanı’ndan almaktadır. Bu sokaktaki en önemli yapılar, Ayazma Hamamı, Hacı Vesim PaÅŸa Yalısı ve Molla Bey Yalısı idi. Ayazma Hamamı, Enfiyehane Sokağı ile ÖÄŸdül Sokağı arasındadır. Bugün yalnız bazı duvarları kalmıştır. Yığma taÅŸ ve tuÄŸladan yapılmıştır. Ara duvarlarına ve esas yıkanma yerine bakarsak, küçük bir hamam olduÄŸunu anlarız. Abdesthanesi, temizlik yeri, dört halveti ve külhaninin yerleri seçilebilmektedir. Hamam, Fatih veya Kanunî zamanında Ayazma Sarayı ile beraber ve bu sarayın halkı için yaptırılmış ve 1760 tarihinde de Ayazma Camii’nin vakfı olarak tamir edilmiÅŸ ve halka açılmıştı. Hamamın, Birinci Dünya Savaşı sıralarında, halkın düÅŸtüÄŸü koyu sefalet yüzünden, iÅŸlemez hale gelerek terkedildiÄŸi bilinmektedir. Vakıf malı olduÄŸu halde, sonrada hile-i ÅŸer’iye ile özel mülkiyete geçmiÅŸti. 1974 yılında hamamın ÅŸimdiki sahibi ÖÄŸdül Sokağı’na bakan tarafına dükkânlar inÅŸa ettirmiÅŸti. Sokakta bulunan bir baÅŸka yapı, Osmanlı kaptanıderyası ve Bahriye Nâzırı Hacı Ahmet Vesim PaÅŸa (1824-1910) Yalısı’dır. Mevlevî olan PaÅŸa bu yalıda vefat etmiÅŸ ve Üsküdar Mevlevîhânesi hâmûÅŸânı arasına katılmıştı. Vesim PaÅŸa ayrıca ressam ve hattattı. Sekiz mushaf yazdığı söylenmektedir. Haremli selâmlıklı bu ahÅŸap ve büyük yapı, 1820 tarihlerinde Basmacızâdeler tarafından yaptırılmış ve daha sonra da Vesim PaÅŸa tarafından satın alınmıştı. Yalının yerinde, daha evvel de Ahmet AÄŸa’nın yalısı vardı. Zamanla harap olan yalının bir bölümü 1955 tarihlerinde duruyordu. Bugün arsasının üzerine beton bir küçük ev yapılmıştır. Vesim PaÅŸa yalısının yakınında Ä°bnü’r-Refik Ahmet Nuri Bey’in babası Feshane Nazırı Refik Bey’in büyük yalısı vardı. Türk Tiyatrosu’na unutulmaz hizmetleri geçmiÅŸti. Refik Bey’in yalısı bir ara Ä°ngiliz elçisi Sir Hanri Elyot’a kiraya verilmiÅŸ ve elçi 1872 yazını burada geçirmiÅŸti. Bu arada da, sonradan V. Mehmed Murad adı ile Osmanlı tahtına geçen Åžehzâde Murad, yalıya gelerek sık sık denize girmiÅŸti. Bu yapı sonradan yıkılmış ve yerine iki yalı yapılmıştı. Biri Cafer Tayyar PaÅŸa’ya ait idi. Cafer Tayyar EÄŸilmez PaÅŸa Yalısı, Vesim PaÅŸa Yalısı’nın üst tarafında ÖÄŸdül Sokağı’nın Ä°mrahor semtine döndüÄŸü köÅŸede ve Ayazma eski karakolunun karşısında idi. Cafer Tayyar PaÅŸa (1877-1958); 1958’de bu yalıda vefat etmiÅŸ ve Karacaahmet Mezarlığı’na gömülmüÅŸtü. Cafer Tayyar PaÅŸa’nın vefatından sonra uzun müddet boÅŸ kalan ve bu yüzden “Perili Yalı” ismini alan yalının denize doÄŸru kademeli bir bahçesi vardır. Yapı, ÖÄŸdül Sokağı’nın nihayetinde ve deniz kenarındaki yar üzerinde ve sokağın 90 derecelik dirsek yaptığı yerde idi. Bunun yan tarafında, köÅŸede ve yol aşırı yerde Cevat Åžakir KabaaÄŸaçlı’nın oturduÄŸu ahÅŸap üç katlı evi vardı ki, burada tevkif edilerek Bodrum’a sürülmüÅŸtü. Vesim PaÅŸa Yalısı’nın  secivarında bunlardan baÅŸka Selimiye Kumandanı Mehmet PaÅŸa’nın, Edirne milletvekili Asım Bey’in, Dr. Mahmud Ata Bey’in büyük babası Mahmud PaÅŸa’nın, “Kırk Anahtarlılar” lâkabıyla anılan Antikacıların büyük konakları vardı. Salacak Parkı’nın yerinde oÄŸulları kazasker payesine ulaÅŸmış Molla Bey’in yalısı, ÅžemsipaÅŸa tarafına doÄŸru 93 harbi Meclis-i Mebusanından Edirne mebusu Rasim Bey’in, Bahriye Feriklerinden MaÅŸuk PaÅŸa’nın, Nâmık Bey’in ve Hassa MüÅŸiri Servili Selim PaÅŸa’nın yalıları bulunuyordu. Ayazma Ä°skelesi’nin önünde ise, Ä°stanbul’un ilk deniz hamamı vardı. Bu sokakta bulunan bir baÅŸka yalı Molla Bey Yalısı idi. Åžeyhülislâm Ahmet Muhtar Bey Yalısı, Piyale PaÅŸa Yalısı ve Hıfzı PaÅŸa Yalısı isimleri ile de bilinir. Yalı, Salacak sahilinde, ÖÄŸdül Sokak ile Salacak Ä°skele Arka Sokağı arasında olup bu iki sokaÄŸa açılan kapıları vardır. Etrafını yüksek bir duvar çevirmiÅŸtir. Sahil kısmında ise, Abdi PaÅŸa Ä°skelesi ile Yedi KardeÅŸler Burnu arasında idi. Bu kısım sonradan Salacak Plajı ve gazinosu olmuÅŸtu. Bahçenin etrafında Ahmed Bey’in, Cafer Tayyar PaÅŸa’nın ve meÅŸhur tarihçi Abdurrahman Bey’in konağı vardı. Molla Bey diye anılan zat Åžeyhülislâm Ahmed Muhtar Beyefendi’dir. Kendisi, Sadrazam Koca Yusuf PaÅŸa’nın torunu idi. Kendisinin, Sadrazam Mahmud Nedim PaÅŸa gibi BektâÅŸî olduÄŸu söylenmektedir. Sokakta bulunan bir baÅŸka tarihi yapı da AyÅŸe Sultan ÇeÅŸmesi’dir. AyÅŸe Sultan (vef.1598), Kanunî Sultan Süleyman’ın torunu, Mihrimah Sultan ile Rüstem PaÅŸa’nın da kızıdır. Birkaç kere evlenmiÅŸ olup son eÅŸi Azîz Mahmûd Hüdâî Hazretleri’dir. Bu çeÅŸme DoÄŸancılar Caddesi ile ÖÄŸdül Sokağı’nın birleÅŸtiÄŸi yerde ve sokağın saÄŸ köÅŸesinde AyÅŸe Sultan ÇeÅŸmesi vardı. Arkasındaki iki katlı AyÅŸe Sultan Celvetî Tekkesi bugün mevcut deÄŸildir. Karşısında, AyÅŸe Sultan’ın babası Rüstem PaÅŸa’nın Mîmar Sinan’a yaptırmış olduÄŸu TaÅŸ Mektep vardır.