TOSUN PAÅžA KONAÄžI

Haremli selâmlıklı bu büyük ve muhteşem konak, Büyük İhsaniye semtinde, Tosun Paşa Sokağı, Köprülü Konak Sokağı, eski Çit yeni Neyzenbaşı Halil Can Sokağı ve Şerif Bey Çeşmesi Sokağı ile çevrili geniş bir alanı kaplayan bahçe içinde idi.

TOSUN PAÅžA KONAÄžI

Haremli selâmlıklı bu büyük ve muhteÅŸem konak, Büyük Ä°hsaniye semtinde, Tosun PaÅŸa Sokağı, Köprülü Konak Sokağı, eski Çit yeni Neyzenbaşı Halil Can Sokağı ve Åžerif Bey ÇeÅŸmesi Sokağı ile çevrili geniÅŸ bir alanı kaplayan bahçe içinde idi. Konağın ön tarafında meÅŸhur Üsküdar Sarayı, Tosun PaÅŸa Sokağı başında 1206 (1791) tarihinde Hibetullah Sultan adına yaptırılan mermer çeÅŸme, Çit Sokağı üzerinde 1186 (1772) tarihinde vefat eden Åžeyh Salih Efendi Türbesi, 1178 (1764) tarihinde yaptırılan Hatice Sultan ÇeÅŸmesi, ünlü Köprülü Konak ve Neyzenbaşı Halil Can Sokağı ile Åžerifbey ÇeÅŸmesi Sokağı'nın birleÅŸtiÄŸi yerde ve ikinci sokağın saÄŸ köÅŸesinde ahÅŸap, iki katlı Neyzenbaşı Halil Can Bey'in evi bulunuyordu. Tosun PaÅŸa Konağı'nın selâmlık dairesi, 1918 tarihinde çıkan ve Ä°hsaniye'nin büyük bir bölümünü yakan, yangın sırasında yanmıştır. DiÄŸer bölümü ise 1919 senesi yok olmuÅŸtur. Burhan Felek Bey, Ä°hsaniye yangınını anlatırken "Tosun PaÅŸa'nın arsasındaki ÅŸemsiye fıstığı dediÄŸimiz büyük fıstık aÄŸacının" tutuÅŸması ile bütün Ä°hsaniye yandı demektedir. Tosun PaÅŸa Sokağı tarafında bulunan ve konağın su ihtiyacını gideren tonoz çatılı haznesi bugün de mevcuttur

. Konağın sahibi Harputlu Tosun PaÅŸa, mutasarrı şıklarda bulunmuÅŸ bir Osmanlı Devleti veziridir. Mithat PaÅŸa'nın ablası Sıdıka Hanım ile evlenerek onun eniÅŸtesi olmuÅŸ ve 1299 (1882) tarihinde ve Mithat PaÅŸa'dan evvel, mutasarrıf olarak bulunduÄŸu MaraÅŸ'ta vefat etmiÅŸtir. EÅŸi Sıdıka Hanım da, 1918 tarihinde bu konak civarındaki bir konakta vefat ederek, PaÅŸalimanı'ndaki Abdurrahman AÄŸa Camii hazîresine gömülmüÅŸtür. Tosun PaÅŸa, Gelibolu Mutasarrıfı iken "Emrü Ferman-ı ma'delet ünvan-ı Hazret-i cihanbâni mucibince Dersaâdet'e (Ä°stanbul)" gelmiÅŸ ve kendisine 11 Cemaziyelâhir 1289 (15-AÄŸustos- 1872) tarihinde Üsküdar Mutasarrışığı görevi verilmiÅŸtir.

KoÅŸuyolu'nun saÄŸ tarafında, bugün Polis Prevantoryumu olarak kullanılan muhteÅŸem köÅŸkün sahibi Direktör Ali Bey (1844-1898), Üsküdar Mutasarrıfı bulunan Tosun PaÅŸa'yı alaya almak ve onu küçük düÅŸürmek için Tosun AÄŸa isimli bir tiyatro eseri yazmıştı. Bu eser, tiyatro tarihimizde belirli bir kimseyi alaya alan ilk eserdir. Tosun PaÅŸa'nın vefatından sonra köÅŸk, oÄŸulları Tevfik ve Sedad Beyler'in tasarrufuna geçmiÅŸtir.