Mehmet besim darkot

(1903-1990) üsküdarlı coğrafya bilgini.

Mehmet besim darkot

DARKOT, MEHMET BESÄ°M

(1903-1990)

Uskudarlı coÄŸrafya bilgini.Uskudar carşı icinde, Uncular sokağında dunyaya geldi (17 Åžubat 1903). Babası, Enderun’da yetiÅŸtikten sonra II. Abdulhamid tarafından

Åžehzade Abdulkadir Efendi’nin lalalığına yukseltilen Mehmed Asaf Bey, annesi Tevhide Safiye

Hanım’dır. Ä°lk cocukluk yılları, senenin buyuk kısmında Camlıca’daki baÄŸda, kışın ise Uskudar’ın

ayrı semtlerinde gecti. 1911’de aile ilk defa bir kışı Camlıca’da gecirdi. O sene Bulgurlu’daki

mahalle mektebinde oÄŸrenime baÅŸladı. Mahalle mektebinden sonra Ä°hsaniye’deki Mir’at-ı Feyz’e

kaydı yapıldı. Aile Kadıkoy’e yerleÅŸince (1914) Mekteb-i Terakki ve Kadıkoy Sultanisi’ne devam

etti; oradan, bir an once hayata atılabilmek icin Ä°stanbul Erkek Muallim Mektebi’ne gecti. Mezun

olup (1923) Tatbikat Okulu’nda hocalığa baÅŸladı. 1925-1928 arasında Ä°stanbul Universitesi

CoÄŸrafya Bolumu’nde yuksek oÄŸrenimini tamamladı. OÄŸrenci olarak Avrupa’ya gonderilmeye hak kazandı. 1928-1932 arasında, Fransa’nınStrasbourg Universitesi’nde eÄŸitimine devam

etti. Tahsilinin son yılında Cezayir’e giderek orada araÅŸtırmalar yaptı. Cezayir Yuksek Ovaları

adlı tez calışması ile yuksek etut diploması aldı.1932’de Ä°stanbul’a donup Darulfunun’da goreve baÅŸladı. 1933 yılında Kurak Memleketler Morfolojisi adlı tezle doktor unvanını kazandı ve

muderris muavinliÄŸine atandı. Bu yıllarda HaydarpaÅŸa Lisesi’nde de dersler verdi. Darulfunun

laÄŸvedilip yerini universiteye bırakınca Turkiye çve ulkeler coÄŸrafyası docentliÄŸine tayin edildi.

1940 yılında profesorluÄŸe yukseltildi. 1941-1946 yılları arasında Ä°stanbul Yuksek OÄŸretmen Okulu’nun mudurluÄŸunu yaptı.

Ä°brahim Hakkı Akyol, Ali TanoÄŸlu ve Ahmet Ardel adlı arkadaÅŸlarıyla birlikte CoÄŸrafya Enstitusu’nun ikinci kuÅŸak bilim adamları arasına girdi. Yaptıkları baÅŸarılı calışmalarla Turk coÄŸrafya bilimine buyuk katkılarda bulunmuÅŸlardır. Darkot,bu yıllarda birkac kez de CoÄŸrafya Enstitusu mudurluÄŸu yapmıştır. 1956’da ordinaryus profesorluÄŸe yukseldi. 1973’te yaÅŸ haddinden emekliye ayrıldı. Calışmalarını ve Turkiye seyahatlerini surdurdu. 1 Nisan 1990’da Ä°stanbul’da vefat etti ve Karacaahmet Mezarlığı’na defnedildi. 1941 Haziranında yapılan CoÄŸrafya Kongresi’nde Turkiye’nin coÄŸrafi bolge ayırımı onun

teklif ettiği rapora uygun olarak kabul edilmiştir. Hayatının sonuna kadar en cok zaman ayırdığı

konulardan biri de Turkiye şehirlerinin tarihi coğrafyası olmuştur. İlk Mekteplerde Coğrafya Muallim Kitabı, Coğrafi Araştırmalar, Kartoğrafya Dersleri, Ekonomik

Coğrafya, Avrupa Coğrafyası, Turkiye İktisadi Coğrafyası, Turkiye Duvar Haritası eserlerinden

bazılarıdır. Ä°stanbul Universitesi’nin ilmi dergilerinde pek cok makalesi ve Milli EÄŸitim

Bakanlığı Ä°slam Ansiklopedisi’nde de bircok maddesi yayımlanmıştır.

Kaynakça:1972-1973 Yıllarında Emekli Olan Ä°.U. Edebiyat

Fakultesi OÄŸretim Uyeleri, Ä°stanbul 1974, s. 39-41; Ramazan

Ozey, Turkiye Universitelerinde CoÄŸrafya EÄŸitimi ve

OÄŸretimi, Ä°stanbul 1998, s. 2; Kansu Åžarman, Turk Promethe’ler,

Ä°s-tanbul 2005, s. 188-192; Metin Tuncel, “Ord. Prof. Dr.

Besim Darkot: Hayatı ve Turkiye CoÄŸrafyasına Katkıları”, CoÄŸrafya

AraÅŸtırmaları, I/3, Ankara 1991, s. 1-13; a.mlf., “Darkot,

Meh-met Besim” DÄ°A, VIII, 500-501; a.mlf.,“Darkot (Besim)”,

Ä°st.A, VIII, 4242.

 ALÄ° YÜCEL YÜRÜK