HANZÂDE SULTAN SARAYI (BAYRAM PAŞA SARAYI)



Evliya Çelebi, büyük eserinde bu saraydan sadece "Hanzâde Sultan Sarayı" diye bahseder.


HANZÂDE SULTAN SARAYI (BAYRAM PAŞA SARAYI)

Evliya Çelebi, büyük eserinde bu saraydan sadece "Hanzâde Sultan Sarayı" diye bahseder. Fındıklılı Mehmed AÄŸa'nın (1658-1724) Silâhdar Tarihi, adı ile bilinen eserinde ise sarayın bir yalı olduÄŸu ve Üsküdar'ın Kuzguncuk tarafında bulunduÄŸu yazılıdır. Hanzâde Sultan, I. Ahmet'in (1603-1617) kızı olup Eylül 1623'te Sadrazam Bayram PaÅŸa ile evlendirilmiÅŸ, fakat PaÅŸa'nın 1638 tarihindeki vefatı ile dul kalmıştır. BeÅŸ sene sonra 1643'te NakkaÅŸ Mustafa PaÅŸa (öl. 1653) ile evlenen Hanzâde Sultan, 23 Eylül 1650 tarihinde vefat ederek Ayasofya Camii avlusundaki Sultan Ä°brahim (1640-1648) Türbesi'ne gömülmüÅŸtür. Yalı, Hanzâde Sultan'ın ölümünden sonra Kara Ä°brahim PaÅŸa'nın mülkiyetine geçmiÅŸtir. Ä°brahim PaÅŸa'nın 15 Aralık 1683 tarihinden 18 Aralık 1685 tarihine kadar süren iki senelik bir vezir-i azamlığı vardır.

Azlinden sonra isyan edeceÄŸi yolundaki söylentiler üzerine Rodos Adası'na sürülmüÅŸ ve ertesi sene de orada idam edilmiÅŸtir. Ä°brahim PaÅŸa, 18 Aralık 1685 tarihindeki azlinden sonra yalısının harem dairesi duvarı dibine 40. 000 altını bir küpe doldurarak gömmüÅŸtü. Aradan yıllar geçmiÅŸ ve bu gömü iÅŸini bilen PaÅŸa'nın hazinedarı derebeylerinden Ä°brahim AÄŸa/PaÅŸa (öl. 1708) ile Hassa hasekilerinden Mustafa AÄŸa bu deÅžneyi ele geçirmek için aralarında anlaÅŸarak 1696 senesi Martının bir günü yalıya misaÅžrliÄŸe giderler. O gece orada kalan kafadarlar gömüyü yerinden çıkarırlar. Fakat bu sırada bostancı bekçileri olaydan haberdar olarak durumu sadrazam Elmas Mehmet PaÅŸa'ya bildiriler. Bunun üzerine yakalanan Mustafa AÄŸa ile Ä°brahim AÄŸa'nın elinden Kara Ä°brahim PaÅŸa'nın hazinesi alındığı gibi kendi servetleri de gasp edilerek serbest bırakılır.

On yedinci asrın büyük yalılarından biri olan Hanzâde Sultan Yalısı'na IV. Mehmet'in ara sıra geldiÄŸi Silâhdar Tarihi'nde ÅŸöyle yazılıdır: "Hicrî 1092 senesi Cemaziyelâhirinin (21 Haziran 1681) üçüncü PerÅŸembe günü dördüncü Vezir Kara Ä°brahim PaÅŸa kendisinin Kuzguncuk yanındaki Bayram PaÅŸa Yalısı'na padiÅŸahı davet etti ve bir ziyafet verdi. O gün ikindi vakti gök gürlemeleri ve ÅŸimÅŸeklerle bir tufan oldu, ardından kaz yumurtası büyüklüÄŸünde dolu yağıb bütün ÅŸehrin üstünü ve kırları kış mevsimi gibi aÄŸarttı.