Faik Sabri Duran
(1882-1943) Uskudarlı coğrafyacı
DURAN, FAÄ°K SABRÄ°
(1882-1943)
Uskudarlı coğrafyacı.
Uskudar’da doÄŸdu (1882). Ä°lk ve orta oÄŸrenimini Uskudar’da Ravza-i Terakki Mektebi ve Uskudar
Ä°dadisi’nde yaptı. Japon filosunun Ä°stanbul’a geliÅŸinde (Ocak 1891) tahtaya cizmiÅŸ olduÄŸu duzgun Japonya haritası ve bu ulke hakkında verdiÄŸi
bilgiler, okulunu ziyarete gelen Japon subayların dikkatini cekti ve onu gemilerine davetle ipekli
kağıtlara basılmış Japonya resimleri hediye ettiler. 1908’de Fransa’ya gonderildi. Sorbonne’daki
oÄŸrenimini tamamlayıp yurda dondu (1912). Ä°stanbul Darulfununu Edebiyat Fakultesi’nde coÄŸrafya hocalığı yaptı. Universitede coÄŸrafya ÅŸubesininacılmasına, Turk CoÄŸrafya Enstitusu’nun kurulmasına onculuk etti. Mulkiye, Yuksek Muallim
ve Maliye mekteplerindeki idari hizmetlerinin ardından Londra ve Paris’te bazı iktisadi
giriÅŸimlerde bulundu (1920-1926). Yeni coÄŸrafyanın yerleÅŸmesinde katkıları oldu. 1941’de Birinci
CoÄŸrafya Kongresi’nin calışmalarına katıldı. 1943’te vefat etti.
Otuzdan fazla ders kitabı yayımladı. Hazırladığı Buyuk Atlas (1936), Modern Buyuk Atlas
yayınlanıncaya kadar (1974), ulkeler coğrafyası ile ilgili tek bilimsel başvuru kaynağı oldu. Kıtalar
ve Osmanlı coÄŸrafyasına ait eserleri donemin ilk coÄŸrafya eserleridir. “Ä°sim coÄŸrafyası” yerine,
donemin modern coÄŸrafya goruÅŸu olan “tasviri coÄŸrafya” anlayışını getirdi. Turkiye’nin ilk coÄŸrafi
bolgeler taksimatını yapan şahıslardan biri oldu. Yaptığı bu coğrafi taksimat daha sonra ceşitli
deÄŸiÅŸikliklere uÄŸrayarak gunumuze kadar geldi. 1928’de Cocuk Ansiklopedisi’nin neÅŸrine katkıda
bulunmuÅŸ, Musavver Muhit ve Resimli Kitap
dergileriyle Hayat Ansiklopedisi’ni cıkarmış, Cocuklara CoÄŸrafya Dersleri adlı bir eser yayımlamıştır. Osmanlı CoÄŸrafya-i Ä°ktisadisi (1913), Avrupa (1913), Cocuklara CoÄŸrafya Hikayeleri
(1914), Asya, Asya-i Şarki Adaları, Afrika (1915), Yeni Avrupa Coğrafyası (1915), Amerika ve Avustralya
1916), Hayvanlar Alemi (1934), Ä°nsanlar
Alemi (1939) diÄŸer eserlerindendir.
Kaynakça: “Duran, Faik Sabri”, Buyuk Larousse, Ä°stanbul 1986,
VII, 3408; Åžayan Ulusan, “1913’te Faik Sabri Bey’in Gozunden
Almanlar ve Almanya”, SAU FenEdebiyat Dergisi, X/1,
Sakarya 2008, s. 250-251; Cemal Arif Alagoz, “Faik Sabri Duran’ın
Hayatı”, Ulus, Ankara 1 Mayıs 1943, s. 2.
HÜSEYÄ°N YÜRÜK
YORUMLAR